Рэалізацыя міжнароднага праекта FOSTERC «Садзейнічанне развіццю кампетэнцый ў беларускім вышэйшай адукацыі»: ад тэорыі да практыкі

Submitted by Dmitry_Gorbachev on чцв, 06/06/2019 - 09:27

У рамках міжнароднага праекта FOSTERC, які рэалізуецца пад эгідай і пры фінансаванні Еўрапейскай Камісіі, з 29 па 31 траўня прайшлі два важных мерапрыемствы у працы якіх актыўны ўдзел прыняла дэлегацыя нашага універсітэта ў наступным складзе: дэкан факультэта псіхалогіі і педагогікі Уладзіслаў Бейзер, дацэнт кафедры педагогікі Міхаіл Кошман, дацэнт кафедры псіхалогіі Віталь Дворак.

Так, 29 мая на базе Рэспубліканскага інстытута вышэйшай школы прайшоў міжнародны семінар «Удасканаленне адукацыйных праграм на аснове кампетэнтнаснага падыходу», падчас якога адбылося абмеркаванне эфектыўнасці рэалізацыі Працоўнага пакета №6 праекта FOSTERC ў 2018-2019 навучальным годзе.

Другое мерапрыемства ў рамках праекта FOSTERC - ХII Міжнародная навукова-метадычная канферэнцыя "Перспектывы развіцця вышэйшай школы" прайшло ў Гродзенскім дзяржаўным аграрным універсітэце. На міжнародным семінары ў РІВШ прагучаў справаздачны даклад, у якім былі прадстаўлены вынікі дзейнасці рабочай групы па рэалізацыі эксперыментальнага праекта ў ГДУ імя Ф. Скарыны на тэму «Рэалізацыя адукацыйнай праграмы магістратуры па спецыяльнасці 1-23 80 03« Псіхалогія »на аснове кампетэнтнаснага і модульнага падыходаў ». Падчас пасяджэння секцыі міжнароднай канферэнцыі навукоўцы з ГДУ азнаёмілі прысутных з асноўнымі стратэгічнымі напрамкамі развіцця кампетэнтнаснага падыходу ў вышэйшай школе, прынялі ўдзел у дыскусіі і абмеркаванні дакладаў, якія былі прадстаўлены калегамі з устаноў адукацыі нашай краіны, а таксама Расійскай Федэрацыі, Іспаніі, Фінляндыі, Казахстана , Польшчы, Латвіі і Літвы.

Рэалізацыя міжнароднага праекта FOSTERC яшчэ не скончана, аднак ужо цяпер можна падвесці пэўныя станоўчыя вынікі ад яго ажыццяўлення. Так, у нашай ВНУ, галоўным вынікам эксперыментальнага праекта стала ўкараненне ідэй кампетэнтнаснага і модульнага падыходаў ва ўдасканаленне адукацыйнай праграмы па падрыхтоўцы высокакваліфікаваных і канкурэнтаздольных магістраў па псіхалогіі, фарміраванне ў іх здольнасці да выкарыстання ведаў, уменняў і навыкаў у навукова-педагагічнай і навукова-даследчай працы . У эксперыменце прынялі ўдзел магістранты, якія навучаюцца ў магістратуры факультэта псіхалогіі і педагогікі ў 2018-2019 навучальным годзе ў колькасці 76 чалавек. Навізна асноўнай ідэі эксперыментальнай дзейнасці заключалася ў метадалагічным і практычным абгрунтаванні актуальных і запатрабаваных на рынку працы ключавых кампетэнцый, якімі павінны авалодаць магістранты-псіхолагі. Рэалізацыя ідэі ажыццяўлялася праз вызначэнне сутнасных характарыстык ключавых кампетэнцый магістрантаў-псіхолагаў і на гэтай тэарэтычнай аснове праектаванне педагагічных асноў (арганізацыйна-педагагічнай мадэлі, методыкі, навукова-метадычнага забеспячэння) працэсу іх фарміравання ў адукацыйным працэсе ўстановы вышэйшай адукацыі. Мэтазгоднасць ажыццяўлення эксперыментальнага праекта заключалася ў пошуках метадалагічных, навукова-тэарэтычных і метадычных шляхоў рэалізацыі кампетэнтнаснага падыходу пры падрыхтоўцы спецыялістаў гуманітарнага профілю. Рэспубліка Беларусь з'яўляецца ўдзельніцай Балонскага працэсу, які прадугледжвае гарманізацыю Еўрапейскага прасторы вышэйшай адукацыі. У траўні 2015 наша краіна далучылася да Еўрапейскай прасторы вышэйшай адукацыі на ўмовах выканання «дарожнай карты» мадэрнізацыі ў беларускай вышэйшай школе. Рэфармаванне вышэйшай адукацыі ажыццяўляецца на аснове рэфлексіі ў сістэме «грамадства - рынак - універсітэт - практыка».

Аб дасягненні мэты які прайшоў у ГДУ імя Францыска Скарыны эксперыменту, сведчыць аналіз яго вынікаў. Сярод асноўных вырашаных задач можна вылучыць распрацоўку эфектыўнай методыкі фарміравання ключавых кампетэнцый магістрантаў на другой ступені вышэйшай адукацыі. У аснову методыкі пакладзены модульны падыход. Модуль - адносна адасобленая, лагічна завершаная частка адукацыйнай праграмы магістратуры, якая забяспечвае фарміраванне пэўнай кампетэнцыі (групы кампетэнцый). Было мадэрнізавана ўтрыманне трох модуляў: модуль 1 - «Метадалагічныя і метадычныя асновы псіхалагічнай навукі»; модуль 2 - «Навукова-педагагічная дзейнасць» і модуль 3 - «Навукова-даследчая праца». Таксама ў ходзе эксперыментальнай дзейнасці створана і апрабавана навукова-метадычнае забеспячэнне працэсу фарміравання ключавых кампетэнцый магістрантаў на другой ступені вышэйшай адукацыі, якое адлюстроўвае спецыфічныя асаблівасці рэалізацыі распрацаванага педагагічнага сродкі ў адукацыйнай практыцы.

Першым і асноватворным кампанентам у структуры ключавых кампетэнцый магістрантаў-псіхолагаў з'яўляецца метадалагічны кампанент. Асноўная функцыя дадзенага кампанента заключаецца ў арганізацыі, праектаванні і кіраванні дзейнасцю будучых высокакваліфікаваных псіхолагаў. Аналіз атрыманых вынікаў паказвае, што да фарміруе эксперыменту дадзены кампанент быў сфармаваны на досыць нізкім (адаптыўным) узроўні ў амаль паловы магістрантаў (49%). Пасля фарміруе эксперыменту 75% магістрантаў дасягнулі высокага (прадуктыўнага) ўзроўню метадалагічнай кампетэнцыі, што сведчыць аб эфектыўнасці распрацаванай методыкі. Найбольш сфармаванымі за час эксперыменту кампанентамі ключавых кампетэнцый магістрантаў-псіхолагаў сталі: прафесійна-асобасны, сацыяльна-камунікатыўны і дзейнаснага-отношенческий. Такім чынам, можна сцвярджаць, што пасля заканчэння ўстановы вышэйшай адукацыі будучыя магістры псіхалагічных навук змогуць адразу паўнавартасна выконваць сваю працоўную функцыю па асобасна-прафесійнаму развіццю суб'ектаў адукацыйнага працэсу, што істотна паменшыць перыяд іх прафесійнай адаптацыі ў гэтай сферы і паскорыць працэс узыходжання да вяршыняў прафесіяналізму.

У працэсе правядзення эксперыментальнай працы было ўстаноўлена станоўчае стаўленне магістрантаў-псіхолагаў да распрацаванай методыцы. У будучых магістраў існуе аб'ектыўная неабходнасць і патрэба ў фарміраванні ключавых кампетэнцый ў працэсе навучання ва ўніверсітэце (94,6%). Яны адзначаюць станоўчы ўплыў распрацаванай методыкі на атрыманне і ўзбагачэнне новымі прафесійнымі ведамі, а таксама на набыццё карысных, актуальных і значных уменняў і навыкаў (93,5%). Больш за 80% магістрантаў адзначылі даступнасць асваення прапанаванага навучальнага матэрыялу, а 92,4% магістрантаў-псіхолагаў лічаць, што цалкам гатовыя рэалізоўваць ключавыя кампетэнцыі ў самастойнай прафесійнай дзейнасці. Наступным этапам рэалізацыі міжнароднага праекта FOSTERC стане ўкараненне вынікаў атрыманых спецыялістамі нашага універсітэта ў адукацыйны працэс устаноў адукацыі Гомельскага рэгіёну.

Фотасправаздача